ගැමුණු කුමරුගේ සටන්කාමී තරුණ විය ගැන නොයෙකුත් සිංහල ජන කතා ඇත. රජගෙදරින් පලාගොස් ගැමියන් අතරේ වෙසෙමින් ගොවිතැන් කළ බව ද වරින් වර කුඩා භටකණ්ඩායම් රැගෙන ගොස් සතුරාට පහරදී පලා ගිය බවද ජනකතා පවසයි.

වරක් මෙසේ පලා යද්දී කුමරු මැහැල්ලකගේ පැලේ පිල්කඩ මත හිඳ විඩා හරින්නට විය. මැහැල්ල කිසිදු විස්තරයක් නොදැන මේ තරුණයා ගැන අනුකම්පා සිත් ඇති වී බත් ටිකක් පිස උණු උණුවේම පිඟානකට දමා කෑමට දුන්නාය. අධික බඩගින්නේ සිටි කුමරු උණු බත් කෑමට ගොස් අතත් කටත් පුච්චා ගත්තේය. මෙය දුටු මැහැල්ල ‘‘පුතේ උඹේ බත් කෑමත් හරියට ගැමුණු කුමාරයාගේ යුද්ධ කිරීම වගේ’’ යැයි කීවාය.

ඉක්මනින් උණු බත් කෑ හැක්කේ කෙසේදැයි කුමරා ඇසූ විට ‘‘බත් ගුලිය ගුලිය කඩලා පිඟාන වටේ තියාපන්. එතකොට බත නිවේවි. ඊට පස්සේ කොනක සිට කාපන්’’ යැයි මැහැල්ල කීවාය.

ඉතිං අම්මේ, ගැමුණු කුමාරයා සටන් කළ යුත්තේ කෙසේදැයි කුමරා ඇසූ විට, ‘‘සතුරු බල සෙනග විශාලයි. ඒ නිසා සෙනඟ කොටස් වලට බෙදලා පහර දෙන්න ඕනෑ. එහෙම කළොත් ගැමුණු කුමාරයාගේ ජය නියතයි’’ මැහැල්ල කීවාය.

එදා මැහැල්ලගේ උපදෙස් අනුව ගැමුණු කුමරු යුද්ධය සැලසුම් කළ බවයි ජනකතාවේ සඳහන් වන්නේ.

There are many folk tales wound around the belligerent youth of prince Gemunu. It is said that prince Gemunu deserted the palace to go and live with villagers engaging himself in agricultural work, and that occasionally he gathered armies of men, attacked the enemy,and ran away.

During one of these retreats he had been resting himself on a side wall of the veranda of the little hut of an old woman. The old woman who had no idea of this young man took great pity on him , cooked rice and offered it steaming hot in a plate. The prince who was in great hunger started to eat and scorched his fingers and mouth.

Seeing what happened the woman said “ Son, this is like prince Gemunu engaging in war”.

To a question raised by the prince as to how hot rice could be eaten soon, the old woman replied “ Break up the mass of rice into small chunks and place them round the plate. Then the rice will cool down.”

The prince then posed the question, “mother, then how should prince Gemunu fight”, she replied “ The army of the enemy is very large. Hence it should be broken into smaller sections and attacked. If done that way prince Gemunu is sure to win”

According to folk lore, prince Gemunu had afterwards planned battles according to this advice given by the old woman.